بیماریهای پالپ دندان و روش درمان

پالپیت قابل برگشت ( پالپيت برگشت پذير )

التهاب خفیف پالپ ناشی از پوسیدگی های اولیه ،اروژن سرویکال ، سایش اکلوزال ، اکثر اقدامات ترمیمی ، کورتاژ عمیق پریودنتال و شکستگی های مینایی ، منجر به اکسپوز توبول ها می گردد که با حذف عامل التهاب برطرف می شود.

علایم : معمولا بدون علائم است اما درد تیز و گذرا به سرما و گرما که سریعا با حذف محرک تسکین یابد می تواند وجود داشته باشد

در پالپ نرمال (غیر ملتهب) پاسخ به سرما فوری بوده شدت درد با تداوم محرک کاهش می یابد و در گرما تاخیری بوده شدت درد با افزایش دما افزایش می یابد

درمان: در دندان با آپکس باز(دندان نابالغ ) بدون توجه به میزان تکامل ریشه درمان مناسب آپکسوژنزیس یا وایتال پالپ تراپی (VPT) است که با توجه به وسعت آسیب پالپ ممکن است شامل: پالپ کپ ، Shallow pulpotomy ، Conventional pulpotomy شود

پالپیت غیر قابل برگشت ( پالپيت برگشت ناپذير )

التهاب شدید پالپ ناشی از پیشرفت پالپیت قابل برگشت ، حذف وسیع عاج طی اقدامات ترمیمی یا تضعیف جریان خون پالپ پس از تروما یا حرکات ارتودنسی می باشد که حتی با برداشتن عامل ایجاد کننده نیز بهبود نمی یابد

شرایط ممکن است توام با درد خودبخود و مداوم باشد یا بدون علایم کلینیکی باشد درد معمولا تیز ، گنگ ، لوکالیزه یا منتشر است و چند دقیقه تا چند ساعت طول می کشد ممکن است بصورت دوره هایی از درد منقطع یا مداوم خودبخودی باشد هر چند پالپیت غیر قابل بازگشت معمولا بدون علامت است ممکن است گرما درد فوری ایجاد کند یا سرما باعث درد مداوم شود . کاربرد سرما در پالپیت غیر قابل برگشت دردناک ممکن است باعث انقباض عروقی ، کاهش فشار پالپی و بهبود درد شود.در صورت گسترش التهاب به PDL حساسیت به دق مثبت و لوکالیزه کردن دندان مبتلا راحتر است

درمان: آپکس بسته شده: RCT (Root canal tratament) – آپکس باز: root end closure و یا روشهای رژنراتیو (revascularization , revitalization) یا کشیدن دندان

پالپیت هیپرپلاستیک (Pulp polyp)

نوعی پالپیت غیر قابل برگشت که در اثر رشد بیش از حد پالپ جوان دارای التهاب مزمن به داخل سطح اکلوزال (نمای قرمز گل کلمی) ایجاد میشود از لحاظ بافت شناسی دارای اپیتلیوم سطحی و بافت همبند ملتهب در زیر آن است که سلولهای اپیتلیوم دهانی بر روی سطح اکسپوز قرار گرفته یک پوشش اپیتلیالی ایجاد می کنند .

معمولا بدون علامت است ولی گاهی همراه با درد خودبخود و یا درد تحریکی به سرما و گرما است به لمس و دق پاسخ نرمال نشان می دهد آستانه پاسخ به تحریکات الکتریکی شبیه پالپ نرمال است

درمان: پالپوتومی ، کشیدن دندان (RCT ، )EXT است.

-تغییرات بافت سخت به دنبال التهاب پالپ-

کلسیفیکاسیون پالپ (سنگ پالپی یا کلسیفیکاسیون منتشر)

علت ایجاد کلسیفیکاسیون وسیع (سنگ پالپی یا کلسیفیکاسیون منتشر) تروما ،پوسیدگی یا بیماری پریو می تواند باشد. منشاء احتمالی این کلسیفیکاسیون ها ، ترومبوز داخل عروق خونی و غلاف کلاژن دیواره عروق می باشد

کلسیفیکاسیون متامورفوزیس

تشکیل زیاد بافت سخت روی دیواره عاجی در پاسخ به تحریک یا مرگ و جانشینی ادنتوبلاست ها است که منجر به انسداد نسبی یا کامل پالپ چمبر و کانال در رادیوگرافی (نه در هیستولوژیک) به همرا تغییر رنگ زرد تاج می شود

آستانه درد در پاسخ به تحریک الکتریکی و حرارتی افزایش می یابد و دندانها اغلب پاسخی نمی دهند.پاسخ به دق و لمس نرمال است

درمان : این وضعیت پاتولوژی نیست و نیاز به درمان ندارد

تحلیل داخلی

گاهی پالپ مبدل به یک بافت ملتهب پر عروق دارای فعالیت دنتینوکلاستیک شده که منجر به تحلیل دیوارهای عاجی از مرکز به محیط می شود.اکثرا بدون علامت است

به تستهای پالپ و پری آپیکال پاسخ نرمال می دهد در گرافی لوسنسی همراه با وسیع شدن نامنظم کانال دیده می شود.تحلیل داخلی پیشرفته در پالپ چمبر همراه pink spot در تاج است

درمان: حذف فوری بافت ملتهب و RCT است.در صورت عدم درمان می تواند سبب پرفوریشن ریشه شود.

نکروز پالپ

اگر اگزودای تولید شده در پالپیت غیر قابل برگشت جذب شود یا از طریق پوسیدگی و اکسپوژر پالپی به داخل دهان درناژ شود، نکروز به تاخیر می افتد و ممکن است پالپ برای مدت طولانی وایتال بماند بر عکس سیل کردن و بستن پالپ ملتهب سبب نکروز سریع و کامل پالپ و بیماری پری رادیکولار می شود .نکروز متعاقب پالپیت غیر قابل برگشت نکروز میعانی ست اما نکروز متعاقب تروما (به واسطه اختلال در خونرسانی) ، نکروز ایسکمیک است.

پالپ نکروتیک معمولا بدون درد است اما گاهی همراه درد خودبخود و درد حین فشار است به تستهای وایتالیتی پاسخ نمی دهد هر چند در دندانهای چند کاناله پاسخ متناقض است ممکن است به دق و لمس حساس باشد(بسته به گسترش به بافتهای پری رادیکولار)

درمان: درمان ریشه (RCT) یا کشیدن دندان.