سارکومر Sarcomere

هر میوسیت (سلول عضلانی) یا تار یا میون شامل میوفیبریل (تارچه) هاست که زنجیره‌های بسیار طولانی از سارکومرها هستند.سارکومرها واحدهای انقباضی سلول می‌باشند. یک سلول از عضله دو سر بازو (یک نوع عضله اسکلتی یا مخطط) ۱۰۰٬۰۰۰ سارکومر دارد. میوفیبریل‌های سلول‌های عضلانی صاف به شکل سارکومر سازماندهی نشده‌اند اما ساختار میوفیبریل‌ها در عضلهٔ قلبی مانند عضله اسکلتی از سارکومر است. سارکومرها از رشته‌های نازک و ضخیم تشکیل شده‌است. رشته‌های نازک از فیلامان‌های اکتین تشکیل شده‌اند، در حالی که رشته‌های ضخیم از پروتئین های میوزین ساخته شده‌اند. سارکومرها اندامک یا هسته ندارند. در سارکومرها دو نوار I (روشن) و A (تیره) وجود دارد که به علت آرایش منظم میوفیلامنت‌های ضخیم و نازک (به ترتیب متشکل از میوزین و اکتین) بدین شکل درآمده‌است.

میوفیلامنت‌های ضخیم

هر میوفیلامنت ضخیم شامل ۲۰۰–۵۰۰ مولکول میوزین است. میوزین‌ها ناحیه مرکزی سارکومر یعنی نوار A را اشغال می‌کنند و میوزین یک مجموعه بزرگ با دو زنجیره سنگین یکسان و دو جفت زنجیره سبک است. زنجیره‌های سنگین در واقع پروتئین‌های حرکتی میله مانند و نازکی (بطول 150 nm و ضخامت ۲ تا3nm) هستند که با یکدیگر پیچ و تاب خورده و دم‌های میوزین را می‌سازند. زوائد یا سرهای کروی هم که در انتهای هر زنجیره سنگین وجود دارند را زنجیره‌های سبک به وجود می‌آورند. در واقع سرهای میوزین جایگاهی برای اتصال اکتین (تشکیل پل عرضی ناپایدار بین اکتین و میوزین در حین انقباض) و ATP می‌باشد. به این عملسرهای میوزین فعالیت ATP آزی اکتومیوزین (actomyosin ATPase activity) گویند. صدها مولکول میوزین به گونه‌ای آرایش یافته‌اند که بخش میله‌ای فیلامنت‌های ضخیم با یکدیگر همپوشانی داشته و سرهای آن‌ها رو به هر دو انتهای فیلامنت‌های ضخیم می‌باشد.

میوفیلامنت‌های نازک

یک فیلامنت نازک خود شامل Fاکتین، تروپومیوزین و تروپونین است. Fاکتین خود شامل مونومرهای Gاکتین است که دارای یک محل اتصال بنام نقاط فعال برای میوزین است. تروپومیوزین (tropomyosin) هم که یک نوع پروتئین تنظیم‌کننده هست، مارپیچی از دو زنجیره پلی پپتیدی است که در واقع جایگاه اتصال Gاکتین را می‌پوشاند و مانع از اتصال سر میوزین به جایگاه فعال (Active site)اکتین در حالت عادی می‌شود. تروپونین(troponin) مجموعه‌ای از سه زیر واحد است: TnT که به تروپومیوزین متصل می‌شود؛ TnC که به یون‌های کلسیم وصل می‌گردد و TnI که تعاملات اکتین میوزین را تنظیم می‌کند.