مراحل تکامل دندان
Bud stage
شکل گیری دندان از هفته ششم تکامل جنین آغاز می شود به اینگونه که قسمتهایی از اپیتلیوم کف و سقف حفره دهان (که منشا آن سلولهای ستیغ عصبی است) درون مزانشیم خود نفوذ می کند وحفره ای به نام Dental Lamina را ایجاد می کند.

لامین دندان در واقع نوعی بافت اپی تلیال است که در آغاز بوجود آمدن دندان دیده می شود.
بیش فعالی یا رشد بیش از حد این لایه دندان باعث ایجاد شرایطی مانند هایپردونتیا می شود، به این معنی است که بیماران دارای دندانهای اضافی خواهند بود
Cap Stage
با افزایش تقسیم سلولی و رشد دنتال لامینا تکامل دندان وارد مرحله Cap Stage می شود در این مرحله جوانه دندان شامل Inner enamel epithelium و Outer enamel epithelium و Dental papilla می باشد.

اولین علائم ترتیب سلولها در جوانه دندان در مرحله Cap Stage رخ می دهد. گروه کوچکی از سلولهای ectomesenchymal تولید مواد خارج سلولی را متوقف می کنند ، و پاپیلای دندان را تشکیل می دهند.
در این مرحله ، جوانه دندان در اطراف سلولهای ectomesenchymal رشد می کند ، ظاهر کلاه را می گیرد و به مینای دندان (یا دندانی) که پاپیلای دندانی را پوشانده می شود تبدیل می شود.
قسمتی متراکم از سلولهای ectomesenchymal به نام کیسه دندان یا فولیکول ، اندام مینای دندان را محاصره کرده و پاپیلای دندانی را محدود می کند.
سرانجام ، اندام مینای دندان باعث تولید مینای دندان می شود ، پاپیلای دندان باعث ایجاد عاج و پالپ می شود و کیسه دندان باعث ایجاد تمام ساختارهای پشتیبان یک دندان ، پریودنتیم می شود
Bell stage
در مرحله بعدی تکامل دندان مرحله زنگی ( Bell stage ) اکثر سلولهای آن به دلیل ظاهر ستاره ای به نام شبکیه ستاره ای (stellate reticulum)خوانده می شوند. مرحله زنگی به مرحله زنگی اولیه و اواخر زنگی تقسیم می شود.

سلولهای اندام مینا به چهار لایه مهم تقسیم می شوند. سلولهای کوبوئیدی به عنوان OEE اپیتلیوم مینای بیرونی (Inner enamel epithelium) یا External dental epithelium شناخته می شوند. سلولهای استوانه ای در مجاورت پاپیلای مینا به عنوان IEE اپیتلیوم مینای داخلی (Inner enamel epithelium) یا Inernal dental epitheliu شناخته می شوند. سلولهای بین IEE و شبکیه ستاره ای لایه ای را تشکیل می دهند که به عنوان stratum intermedium شناخته می شود. لبه ارگان مینایی که اپیتلیوم مینای خارجی و داخلی در آن می پیوندد ، حلقه گردنی (cervical loop) نامیده می شود.
به طور خلاصه ، لایه ها به ترتیب درونی ترین قسمت از عاج ، مینای دندان (تشکیل شده توسط IEE یا “آملوبلاست” تشکیل شده است ، زیرا آنها به سمت خارج / به سمت بالا حرکت می کنند) ، اپیتلیوم مینای دندان داخلی و stratum intermedium . اپیتلیوم مینای داخلی بخشی از “ارگان مینای دندان” اولیه است که مرکز آن از سلولهای رتیکولوم ستاره ای تشکیل شده است که برای محافظت از اندام مینای دندان هستند. همه اینها توسط لایه OEE محصور شده است.
رویدادهای دیگر در مرحله زنگی اتفاق می افتد. لایه دندانی متلاشی می شود و دندانهای در حال توسعه کاملاً از اپیتلیوم حفره دهان جدا می شوند.
تاج دندان که تحت تأثیر شکل اپیتلیوم مینای داخلی قرار دارد نیز در این مرحله شکل می گیرد.
Crown stage
بافت های سخت ، از جمله مینا و عاج ، در مرحله بعدی رشد دندان ایجاد می شوند. برخی از محققان این مرحله را تاج یا مرحله بلوغ (crown, or maturation stage) نامیده اند. در این زمان تغییرات مهم سلولی رخ می دهد. در مراحل قبلی ، تمام سلولهای IEE برای افزایش اندازه کلی جوانه دندان در حال تقسیم بودند ، اما تقسیم سریع ، به نام میتوز ، در مرحله تاج در محلی که شکافهای دندان تشکیل می شود متوقف می شود. اولین بافتهای سخت معدنی در این مکان شکل می گیرند. در همان زمان ، سلول های IEE از شکل مکعبی به ستونی تغییر می کنند و به Preameloblasts تبدیل می شوند. هسته این سلولها به لایه intermedium stratum نزدیک می شوند و از پاپیلای دندان فاصله می گیرند.
پس از آن لایه خارجی سلولهای پاپیای دندان به طور ناگهانی به لحاظ اندازه افزایش می یابد و به odontoblasts ، یعنی سلولهایی که عاج تشکیل می دهند متمایز می شود. اگر این تغییرات در IEE روی ندهد، odontoblasts شکل نمی گیرد.
odontoblasts ماتریس ارگانیک را به اطراف خود ترشح می کنند. ماتریس آلی حاوی مواد مورد نیاز برای تشکیل عاج است. odontoblasts ماتریس آلی به نام predentin ،تولید می کند که به سمت مرکز پاپیای دندان حرکت می کند. بنابراین ، بر خلاف مینای دندان ، عاج در سطح نزدیک به خارج دندان شروع به تشکیل می کند و به سمت داخل حرکت می کند.
جستارهای وابسته
- Enamel knot
- Hertwig’s sheath
- سلولهای اپیتلیال مالاسز
- عضو مینایی(اندام مینایی) Enamel organ
- لایه هیالین Hopewell Smith
- شبکه عصبی راشکوف plexus of Raschkow
