جوانه دندان tooth germ

جوانه دندان یک جمع سلولهایی است که در نهایت دندان را ایجاد می کنند. این سلول ها از اکتودرم قوس حلق اول(first pharyngeal arch) و اکتومسنشیسم تاج عصبی حاصل می شوند.

جوانه دندان به سه قسمت ارگان مینای دندان ، پاپیلای دندان و کیسه یا فولیکول دندانی سازمان یافته است.

اندام مینای دندان از اپیتلیوم مینای بیرونی ، اپیتلیوم مینای داخلی ، رتیکولوم ستاره ای و stratum intermedium تشکیل شده است. این سلولها آملوبلاست ایجاد می کنند ، که مینای دندان تولید می کنند و بعد از بلوغ مینا بخشی از اپیتلیوم مینای کاهش یافته (REE) می شوند. مکانی که اپیتلیوم مینای بیرونی و اپیتلیوم مینای داخلی بهم بپیوندد cervical loop نامیده می شود.

رشد سلولهای cervical loop به بافتهای عمیق تر باعث تشکیل غلاف ریشه ای هرتویگ اپیتلیال می شود که شکل ریشه دندان را تعیین می کند. در طول رشد دندان ، شباهت های شدیدی بین کراتینه سازی و آملوژنز وجود دارد.

کراتین همچنین در سلولهای اپیتلیال جوانه دندان وجود دارد و یک لایه نازک از کراتین بر روی دندان که تازه بیرون آمده وجود دارد (Nasmyth’s membrane or enamel cuticle)

لایه خارجی پاپیلای دندان حاوی سلولهایی است که به odontoblasts تبدیل می شوند ، که سلول های عادی تشکیل دهنده عاج هستند. علاوه بر این ، اتصال بین پاپیلای دندان و اپیتلیوم مینای داخلی شکل تاج دندان را مشخص می کند. سلولهای مزانشیمی در پاپیلای دندان وظیفه تشکیل پالپ دندان را بر عهده دارند.

کیسه یا فولیکول دندان باعث ایجاد سه نوع سلول مهم می شود: سمنتوبلاست ، استئوبلاست و فیبروبلاست. سمنتوبلاست ، سیمان دندان را تشکیل می دهند. استئوبلاست ها باعث ایجاد استخوان آلوئول در اطراف ریشه های دندان می شوند. فیبروبلاست ها در ایجاد پریودنتال لیگامنت نقش دارند که دندان ها را از طریق سیمان به استخوان آلوئول متصل می کند.

NGF-R در سلولهای متراکم اکتومزنشیمی و در مایع پاپیلای دندان در جوانه دندان در مرحله کلاهکی( cap stage) وجود دارد و در حین وقایع مورفوژنتیک و تمایز cytodifferentiation در دندان نقشهای مختلفی ایفا می کند. بین پیدایش دندان و عدم وجود عصب تریژمینال محیطی رابطه وجود دارد (Hipodontia ).

تمام مراحل (جوانه ، کلاهکی ، زنگی و تاج) ، رشد و مورفوژنز دندانها توسط پروتئینی به نام sonic hedgehog تنظیم می شود.

هورمون پاراتیروئید برای خروج دندان و بیرون آمدن آن لازم است