مجموعه سازگاری بافتی اصلی Major histocompatibility complex

مجموعه سازگاری بافتی اصلی مولکول‌های پروتئینی روی غشای سلول‌های مختلف بدن در مهره داران است. در انسان این مولکول‌ها را آنتی‌ژن‌های گلبول سفید انسانی (HLA) می‌نامند. البته این مولکول‌ها روی سایرسلول‌های بافت‌های مختلف بدن (مثل پوست، کلیه، قلب، ریه و سایر اعضا) نیز موجود می‌باشند و کارکردهای متعددی دارند.

در انسان ژن (MHC) روی کروموزوم شش قرار دارد. تعیین این مولکول‌ها بویژه در انجام پیوند اعضا نقش دارد. در سطح همه سلول‌های هسته دار بدن برخی از این پروتئین‌ها موجود می‌باشند و روش شناسایی آن هستند که سلول متعلق به خود فرد است.

کاربرد

این پروتئینها و بررسی آنها موارد کاربرد متعددی دارد:

۱. هرچقدر مطابقت این پادگنها بیشتر باشد هنگام پیوند اعضا از فردی به فرد دیگر احتمال ایجاد پاسخ ایمنی و وازنش پیوند کمتر باشد.

۲. از طریق مطالعه این پادگنها و تطبیق آن با والدین می‌توان نسب نوزاد و نسبت وی با والدین را بررسی کرد.

۳. با تعیین این پادگنها در نمونه‌های بافتی مانند خون و بزاق و مطابقت آن با پادگن متهم می‌توان به تطبیق یا عدم تطبیق آنها پی برد.

تقسیم بندی

این پروتئینها در سه گروه زیر دسته بندی می‌شوند:

کلاس I مانند TAP که سه زنجیره α و یک مولکول پروتئینی غیر MHC دارند.

کلاس II مانند MHC II DR که دو زنجیره α و دو زنجیره β دارند.

کلاس III سایتوکاینهایی مانند عامل نکروز تومور آلفا (TNF-α) و لکوترین LTA

مجموعه سازگاری بافتی اصلی نوع I بر همه سلول‌های هسته دار موجود است اما نوع II ویژه لنفوسیت‌های B ، ماکروفاژها و لنفوسیت‌های T سی دی ۴ می‌باشد؛ لذا سی دی ۸ها فاقد MHC II می‌باشند.

apc