لایهٔ زایا ( Germ layer)، لایهٔ اولیهای است از سلولهایی که در دوران رویانزایی ( فرآیندی است که در آن رویان پدید میآید و رشد میکند تا اینکه سرانجام جنین از آن پدید میآید ) تشکیل میشود. لقاح باعث تشکیل سلول تخم (زیگوت) میشود. در طی مرحلهٔ بعدی، از زیگوت، تودهٔ سلولی توخالی پدید میآید به نام بلاستولا. در انسانها، پس از حدود ۳ روز، زیگوت تبدیل به تودهٔ توپری از سلولها میشود (در اثر تقسیم میتوزی) به نام مورولا. در ادامه به بلاستوسیت تبدیل میشود که شامل یک لایهٔ سلولی خارجی است به نام تروفوبلاست و تودهٔ داخلی سلولها به نام امبریوبلاست. تودهٔ سلولی داخلی شامل دو لایه است، هیپوبلاست و اپی بلاست. اپی بلاست لایهٔ جدیدی میسازد به نام اندودرم. در ادامه لایهٔ دومی به نام مزودرم تشکیل میشود. لایهٔ خارجی اکتودرم نام دارد.
مرور اجمالی بر هر یک از لایهها:
لایهٔ اول: لایهٔ داخلی است، اندودرم یا اندوبلاست نامیده میشود، سیستم گوارشی یا تنفسی را میسازد که شامل غددی مشابه پانکراس، تیروئید و کبد و تیموس هستند.
لایهٔ دوم: لایهٔ میانی است و مزودرم نامیده میشود و استخوانها، غضروفها، دستگاه گردش خون، لایهٔ داخلی پوست، عضلات، دستگاه تناسلی، دستگاه ترشحی و لایه پوشانندهٔ خارجی را میسازد.
لایهٔ سوم: که خارجیترین لایه است، اکتودرم یا اکتوبلاست نامیده میشود و دستگاه عصبی، مغز، اپیدرم را میسازد که شامل پوست، ناخن و موهای کودک هستند.