آنژیوژنز

رَگ‌زایی یا آنژیوژنز ( Angiogenesis) فرایندی فیزیولوژیکی است که در آن رگ‌های جدید بوجود می آیند. در دوران جنینی طی فرآیندی به نام واسکولوژنز شبکه رگی اولیه تشکیل می‌شود. در این فرایند سلول‌های اندوتلیال به صورت تشکیل از نو از پیش سازهای سلول‌های اندوتلیالی که آنژیوبلاست نام دارند، شبکه رگی اولیه را ایجاد کرده و پس از آن طی فرایند آنژیوژنز با جوانه زنی رگ‌های جدید از رگ‌هایی که قبلاً ایجاد شده اند، شبکه عروقی تکوین می یابد.

در افراد بالغ فقط در طی فرآیندهای ترمیمی فیزیولوژیکی همچون ترمیم زخم و سیکل تخمدان رگ زایی انجام می‌گیرد. در واقع در افراد بالغ سلول‌های اندوتلیالی در بلوغ خاموش هستند اما قادراند در پاسخ به عوامل مناسب فعال شوند. به عبارت دیگر رگ زایی فرایند ضروری در فیزیولوژی بدن است که از طریق تعادل بین فاکتورهای القاکننده و مهارکننده رگ زایی تنظیم می گردد و در صورت از بین رفتن این تعادل زمینه برای بروز بیماری‌ها از جمله رشد و متاستاز تومور فراهم می‌شود.

رگ‌زایی برای زندگی، رشد و بهبودی نقش اساسی را بازی می‌کند، مثلاً در ترمیم زخمها شرکت می‌کند. با این حال مبنای تغییر شکل تومورها از حالت خفته به بدخیم به واسطه همین فرایند است.

فیزیولوژی

تحریک مکانیکی

تحریک مکانیکی آنژیوژنز به خوبی مشخص نشده است. در مورد فشاری که بر روی مویرگ ها ایجاد می شود ، باعث ایجاد آنژیوژنز می شود ، اختلاف نظر وجود دارد ، گرچه دانش فعلی نشان می دهد افزایش انقباضات عضلات ممکن است باعث افزایش آنژیوژنز شود. این ممکن است به دلیل افزایش تولید نیتریک اکسید در حین ورزش باشد. اکسید نیتریک منجر به گشاد شدن عروق خونی می شود.

تحریک شیمیایی

تحریک شیمیایی رگ زایی توسط پروتئین های مختلف آنژیوژنیک انجام می شود. به عنوان مثال اینتگرین ها و پروستاگلاندین ها از جمله چندین فاکتور رشد مانند VEGF ، FGF