چرخه سلولی
چرخه سلولی (Cell cycle) یا چرخه یاخته‌ای به مجموع مرحله‌های رشد یک سلول می‌گویند که به مراحل G۲ ،S ،G۱ و تقسیم (رشتمان) (M) دسته‌بندی می‌شود.
مرحله‌های S ،G۱، و G۲ در مجموع اینترفاز یا میان‌چهر نامیده می‌شوند. در برابر، رشتمان(میتوز) به گامهای پروفاز یا پیش‌چهر، پرومتافاز یا پیشاپس‌چهر ، متافاز یا پس‌چهر، آنافاز یا پسین‌چهر، و تلوفاز یا واپسین‌چهر دسته‌بندی می‌گردد.
چرخه یاخته‌ای در واقع چرخهٔ رویدادهای یاخته‌ای از یک رشتمان تا رشتمانی دیگر را نشان می‌دهد.
اینترفاز
میان‌چهر یا اینترفاز از مرحله‌های چرخه سلولی است
اینترفاز مرحله‌ایست که سلولهای سوماتیک (پیکری)، بیشترین زمان زندگی خود را در آن به سر می‌برند، و بخشی از چرخه سلولی است که میان زمان تقسیم سلول قرار دارد.
اینترفاز خود از مرحله‌های گام نخستین رشد(G1)، ساخت(S) و گام دوم رشد(G2) تشکیل یافته‌است.
برخی از سلول‌ها ممکن است که به‌طور موقت یا دائمی تقسیم نشوند؛ دراین صورت آنها قبل از ورود به مرحلهٔ ساخت(S) وارد مرحله ای بنام (G0) می‌شوند.
G1
گام نخستین رشد (G1) یکی از مرحله‌های چرخهٔ یاخته‌ای در طی اینترفاز می‌باشد. گام نخستین رشد پس از تقسیم درون‌یاخته و پیش از ساخت (S) رخ می‌دهد.
در این بخش یاخته به سرعت رشد می‌کند و بزرگ می‌شود. در بیشتر یاخته‌ها این بخش از چرخهٔ یاخته‌ای، مرحلهٔ اصلی در چرخۀ زندگیشان به شمار می‌آید. در این بخش سوخت و ساز یاخته بسیار بالاست.
S
مرحله اس یا مرحله ساختن دی‌ان‌آ یکی از بخشهای چرخه یاخته‌ای است که در طی میان چهر (اینترفاز) انجام می‌شود. این بخش پس از نخستین بخش رشد (G1) و پیش از دومین بخش رشد (G2) رخ می‌دهد.
در این بخش دی‌ان‌ای (DNA) همانندسازی می‌کند؛ بنابراین در پایان این بخش هر کروموزوم از دو کروماتید یکسان که از بخش میان پار به هم پیوند خورده‌اند، ساخته شده‌است. رنگین سازه‌ها (کروماتیدها) در این بخش هنوز فشردگی و انباشتگی خود را پیدا نکرده‌اند. در پایان این بخش، پاسگاه یاخته‌ای وجود ندارد.
G2
گام دوم رشد (G2) یکی از مرحله‌های چرخهٔ یاخته‌ای در طی میان‌چهر می‌باشد. گام دوم رشد پس از ساخت (S) و پیش از رشتمان رخ می‌دهد.
در این مرحله تمهیدات لازم برای تقسیم هسته فرآهم می‌شود و همانندسازی میتوکندری و دیگر اندامک‌ها صورت می‌گیرد. این مرحله بسیار سریع (در حدود ۴ تا ۵ ساعت) می‌باشد و در پایان، یاخته پیش از وارد شدن به میتوز ، توسط یک نقطهٔ وارسی بازبینی می‌شود. این نقطهٔ وارسی بازرسی می‌کند که آیا یاخته اجازهٔ وارد شدن به میتوز را دارد یا نه. این نقطهٔ وارسی از ورود یاخته با دی‌ان‌ای آسیب‌دیده به رشتمان جلوگیری می‌کند و زمانی را فرآهم می‌کند تا یاخته به ویرایش دی‌ان‌ای بپردازد. این نقطهٔ وارسی به دلیل اینکه از انتقال جهش در دی‌ان‌ای یاخته به یاخته‌های دختری جلوگیری می‌کند در پژوهشهای انجام‌شده بر روی سرطان بسیار مورد توجه می‌باشد.
میتوز
رشتمان یا میتوز ( Mitosis) از مراحل چرخه یاخته‌ای است. میتوز ، در حقیقت تقسیم هستۀ یک یاخته به دو هستۀ مشابه و روشی برای تکثیر یاخته ای است.
یاخته‌ها بیشتر مدت زندگی خود را در مرحلهٔ اینترفاز می‌گذرانند و دراین مدت حیات معمولی خود، رشد و آماده شدن برای میتوز را انجام می‌دهد. در میتوز ، هر هسته به دو هسته با عدد فام تنی یکسان تقسیم شده و دو هسته مشابه را می‌سازند و در ادامه سیتوپلاسم نیز تقسیم شده و یاخته‌های نو وارد چرخهٔ مربوط به خود می‌شوند. به این فرایند، سیتوکینز یا تقسیم سیتوپلاسم می گویند. تقسیم رشتمان نوعی تقسیم غیرجنسی است.
رشتمان زمانی آغاز می‌شود که یاخته از دو نقطهٔ وارسی با موفقیت عبور کند و زمانی دو یاخته جدید ایجاد می‌شود که از نقطهٔ وارسی سوم نیز با موفقیت عبور کرده باشد .
پروفاز
در آغاز این مرحله کروموزومهای مضاعف‌شده که به صورت رشته‌های دراز و در هم تنیدهٔ کروماتینی در هستهٔ یاخته قرار داشتند، به تدریج کوتاه، ضخیم و قابل رؤیت می‌شوند. در این مرحله هر کروموزوم از دو کروماتید خواهری تشکیل شده است.
پوشش هسته نیز به تدریج از بین می‌رود (البته قارچها در این قاعده استثنا هستند و تمامی مراحل رشتمان را بدون محو شدن پوشش هسته و در درون آن طی می‌کنند).
سانتریولها هم به تدریج از یکدیگر دور شده و رشته‌های دوک تقسیم را تشکیل می‌دهند.
پرومتافاز
پیشاپس‌چهر یا پرومتافاز،دومین مرحله از فرایند رشتمان در تقسیم یاخته در جانداران یوکاریوت است. در این فاز،پوشش هسته و شبکه آندوپلاسمی تجزیه می شوند تا رشته های دوک بتوانند به کروموزوم ها متصل شوند.(در قارچ ها دوک تقسیم درون هسته یاخته تشکیل می شود.)در همین حال سانترومر کروموزوم ها به رشته های دوک متصل می شوند و می توانند کروموزوم ها را در یاخته حرکت دهند.
متافاز
طی این مرحله، کروموزومهای مضاعف‌شده به بخش میانی یاخته حرکت می‌کنند و در سطح استوایی یاخته ردیف می‌شوند. در این مرحله، گروهی از رشته‌های دوک تقسیم از یک سو به قطب و از سوی دیگر به سانترومر کروموزوم‌ها متصل می‌شوند. در پس‌چهر دو کروماتید هر کروموزوم حداکثر فشردگی را پیدا می‌کنند.
آنافاز
در این مرحله از تقسیم، دو کروماتید خواهری هر کروموزوم مضاعف‌شده از محل سانترومر از یکدیگر جدا می‌شوند. کروماتیدها که هم‌اکنون کروموزوم (کروموزوم تک کروماتیدی) نام دارند، بر اثر کوتاه شدن رشته‌های دوک تقسیم به سوی قطب‌ها کشیده می‌شوند.
تلوفاز
در طی این مرحله، در هر یک از دو قطب، پوشش هسته در اطراف کروموزوم‌ها تشکیل می‌شود (در قارچها همهٔ مراحل رشتمان در درون هستهٔ یاخته و بدون ناپدید شدن پوشش آن انجام می‌شود). کروموزوم‌ها با باز شدن پیچیدگی‌ها و تابیدگی‌های آنها دوباره شروع به باریک و دراز شدن می‌کنند تا به تدریج به صورت رشته‌های کروماتینی درآیند. تلوفاز (واپسین‌چهر) مرحلهٔ پایانی میتوز ( رشتمان) است، در این مرحله دوک تقسیم از میان می‌رود.
