تراتوژن Teratogenesis

 به هرگونه عامل محیطی که در دوره پیش از تولد جنین، به‌آن آسیب برساند اشاره دارد.

مطالعه روی این پدیده تراتولوژی نام دارد و شناخت ناهنجاری‌های مادرزادی ناشی‌از هرنوع ماده تراتوژن تعریف می‌شود.

تراتوژن ممکن است یک مادهٔ شیمیایی، دارویی عفونی، بیماری در مادر باردار یا یک عامل فیزیکی یا تغییر در متابولیسم بدن مادر باشد که در رویان یا جنین باعث ایجاد معلولیت‌های ساختاری یا عملکردی شود.

از میان این اختلال‌ها که شامل برخی از نقص‌های شدید و مرگبار نیز برای نوزاد می‌شوند می‌توان به فوکوملیا، لب‌شکری (شکاف لب) و شکاف کام و هم‌چنین نقص و نارسایی قلبی (مانند تغییر در دیواره) اشاره نمود.

از آن‌جا که دانش پزشکی در ابتدا به تأثیر زیان‌بار برخی عوامل در آسیب‌های شدید پیش‌از بدنیاآمدن نوزادان پی برده‌بود می‌توان گفت که این دانش پیشینه‌ای دراز دارد بااین‌حال آسیب‌هایی که تراتوژنها وارد می‌کنند همیشه ساده و قابل درک نبوده و به چندین عامل بستگی دارد