انتشار diffusion

انتشار یا پخش مولکولی (diffusion) پدیده‌ای است که پخش ناشی از حرکت اتفاقی مولکول‌ها از غلظت بیشتر به غلظت‌های پایین را توصیف می‌کند. همچنین این پدیده در جانداران در تبادل مواد و املاح، بین سلول‌ها و خون در گردش نقش اساسی دارد.

کلیهٔ مولکول‌ها و یون‌های موجود در مایعات بدن در حال حرکت دائم هستند و هر ذره به راه جداگانهٔ خود می‌رود. وقتی یک مولکول به مولکول دیگری نزدیک می‌شود، نیروهای الکتروستاتیکی و بین هسته‌ای مولکول اول مولکول دوم را دفع می‌کند و مقداری از انرژی حرکتی خود را به مولکول دوم می‌دهد که باعث می‌شود مولکول دوم مقداری انرژی جنبشی بدست آورد درحالی‌که مولکول اول آهسته‌تر و در جهتی متفاوت با مسیر اولیه حرکت می‌کند. یک مولکول موجود در محلول در هر ثانیه میلیون‌ها بار این عمل را انجام می‌دهد. این حرکت مداوم را دیفوزیون یا انتشار می‌گویند

دیفوزیون از غشای سلول

دیفوزیون از غشای سلول به دو روند جداگانه موسوم به دیفوزیون ساده و دیفوزیون تسهیل شده تقسیم می‌شود.

دیفوزیون ساده

دیفوزیون ساده به معنی حرکت جنبشی مولکول‌ها یا یونها از طریق یک منفذ در غشا بدون لزوم ترکیب شدن با پروتئین‌های حامل در غشا است.

دیفوزیون تسهیل شده

دیفوزیون تسهیل شده(Facilitated) به واسطهٔ مادهٔ حامل نیز نامیده می‌شود. زیرا ماده‌ای که به این روش انتقال می‌یابد معمولاً نمی‌تواند بدون اینکه یک پروتئین حامل اختصاصی به آن کمک کند از غشا بگذرد یعنی حامل دیفوزیون آن ماده را به طرف دیگر غشا تسهیل می‌کند. دیفوزیون تسهیل شده قابل اشباع شدن است.