استئوآرادیونکروز (ORN) Osteoradionecrosis یک عارضه جدی پرتودرمانی در معالجه سرطان است که در آن استخوان تابش شده نکروزه و اکسپوژر (در معرض دید واقع) می شود. ORN معمولاً در طول درمان سرطان سر و گردن در دهان رخ می دهد و می تواند بیش از 5 سال پس از تشعشع ایجاد شود. علائم و نشانه های رایج شامل درد ، مشکل در جویدن ، تریسموس ، فیستول های دهان به پوست و زخم های غیر بهبودی است.
پاتوفیزیولوژی ORN نسبتاً پیچیده است و شامل تغییرات شدید در بافت استخوانی در نتیجه آسیب DNA و مرگ سلولی ناشی از پرتودرمانی است. پرتودرمانی که سلولهای تومور را هدف قرار می دهد ، می تواند بر روی سلولهای عادی نیز تأثیر بگذارد ،که می تواند منجر به مرگ بافت استخوان شود. برخی از عوامل خطرناک از جمله اندازه و محل تومور ،سابقه مصرف سیگار یا دیابت ، و وجود بیماری دندانی می توانند بر احتمال ابتلا به ORN تأثیر بگذارند.
پیشگیری و درمان ORN دشوار است. هدف از راهکارهای پیشگیری ، جلوگیری از دوز اضافی اشعه و همچنین حفظ بهداشت دندان است. درمان بسته به شدت بیماری متغیر است و می تواند از درمان پزشکی با آنتی بیوتیک گرفته تا اکسیژن درمانی هایپربارک (HBO) تا دبریدمان جراحی یا بازسازی متغیر باشد