منشورهای مینایی enamel prism

تشکیل مینای دندان با ترشح ماتریکس مینا شروع می شود. این فرآیند ترشحی شبیه سلول غددی اکرین (Eccrine sweat glands) است: در شبکه آندوپلاسمی ، آملوبلاست‌ها، پروتئین‌های ماتریکس مینای دندان را سنتز میکنند و در جهت خارج سلولی در قطب انتهایی سلول ترشح می‌شوند. ماتریکس مینای دندان که کمی گرانول شده است قطره قطره ترشح می شود

دانه های کریستالیزاسیون سوزنی شکل بلورهای آپاتیت به سرعت در ماتریکس ترشح شده تشکیل می شوند. دانه های در ردیف های منظم و با شکاف عمود بر قطب های سلولی آملوبلاست ها رشد می کنند. سلول ها تشکیل، آرایش و جهت گیری کریستال های آپاتیت را کنترل می کنند.

منشورهای مینا رشد می کنند و تقریباً به موازات یکدیگر قرار می گیرند و در واقع مسیر حرکت آملوبلاست را نشان می دهند. در طول سنتز مداوم ماتریکس مینا و کانی‌سازی آن، آملوبلاست‌ها از محل اتصال دنتین مینا به سمت بیرون حرکت می‌کنند، درست همانطور که منشورهای مینای دندان بلند می‌شوند و مینای دندان ضخیم می‌شود. این حرکت خطی و گریز از مرکز نیست، اما در جهش های رشد اتفاق می افتد، همانطور که توسط الگوهای خطوط، پریکیماتا، در مینای بالغ قابل مشاهده است.

فرآیند کانی سازی نشان دهنده یک تغییر انتخابی در ترکیب ماتریکس مینای دندان است. هنگامی که آب حذف می شود، قسمت های آلی ماتریکس منقبض می شود و نمک های فسفات کلسیم ریخته می شوند. این فرآیندهای بازسازی، فعالیت های سلولی آملوبلاست ها هستند. بلوغ پیشگیرانه مینا بیانگر فرآیندهایی است که در آن ماتریس مینای معدنی به ساختار کریستالی مینا تبدیل می شود. ماتریس مینای معدنی در ابتدا حاوی حدود 25 درصد اجزای کریستالی است، در حالی که کریستال ها 86 درصد از حجم مینای بالغ را تشکیل می دهند .

منشورهای مینای بالغ از بلورهای آپاتیت فسفات کلسیم به شکل میله های شش ضلعی به طول حدود 0.016 میلی متر تشکیل شده اند. یک ماتریس آلی در کریستال ها ذخیره می شود که حدود 2% از حجم را اشغال می کند. هیچ ماده پرکننده بین منشوری که از نظر ترکیب شیمیایی با منشورها متفاوت باشد قابل تشخیص نیست. تعداد منشورها در هر میلی متر مربع از حدود 20000 تا 30000 از تاج تا ریشه متغیر است، در حالی که تعداد آملوبلاست ها به همان اندازه زیاد است. منشورهای مینای دندان بلافاصله قبل از سطح مینا متوقف می شوند. لایه بالایی مینا بدون منشور است. لایه مینای دندان که به طور منظم در دندان‌های رویش نیافته یافت می‌شود، سخت‌تر، از نظر شیمیایی مقاوم‌تر است، و پوسیدگی را بسیار طولانی‌تر از بقیه مینا تحمل می‌کند. مقادیر زیادی فلوراید در این لایه ذخیره می شود.

تشکیل ماده سخت از نوک کاسپ ها یا به صورت برش در لبه های برش شروع می شود و در جهت لبی زبانی و مزیودیستالی در سراسر تاج دندان پخش می شود. در این فرآیند، لایه آملوبلاست اندام مینا به سمت بیرون حرکت می کند و لایه ادونتوبلاست به سمت داخل جابجا می شود و پاپیلای دندان از یک طرف و شبکه ستاره ای از طرف دیگر باریک می شود.

برای دندان‌های مولتی‌کاسپ، تشکیل مینای دندان به طور همزمان از نوک‌های مختلف کاسپ شروع می‌شود. هنگامی که این کلاهک ها به هم می پیوندند، حفره ای بین برجستگی های مینا تشکیل می شود. آملو بلاست ها در کف این حفره فشرده می شوند به طوری که دیواره های حفره به هم نزدیک و نزدیکتر می شوند. این باعث ایجاد شکاف هایی می شود که در دندان هایی با سطوح ساینده وجود دارد. عمق و عرض و همچنین تراکم مینای زیر در هر دندان به طور قابل توجهی متفاوت است.

پس از رویش، ماده مینای دندان دچار تغییراتی می شود، فرآیندی که به آن بلوغ مینای پس از رویش می گویند. در طی این فرآیند، مینای دندان بیشتر و بیشتر آب و اجزای ماتریکس آلی را از دست می دهد. ساختار کریستالی متراکم تر می شود و ترکیب شیمیایی خود را عمدتاً از طریق جایگزینی گروه های هیدروکسید (OH) با فلوراید تغییر می دهد. مینای دندان حتی سخت‌تر و از نظر شیمیایی مقاوم‌تر می‌شود، اما شکننده‌تر و نفوذپذیرتر می‌شود. اکنون مینای دندان نیز بیشتر مستعد شکستگی است و ریزترک ها ظاهر می شوند. هنگامی که این ریزترک ها با بزاق پر می شوند، باعث تغییر رنگ به شکل خطوط ترک مینا می شوند. سطح مینای دندان نیز در اثر سایش هنگام جویدن و تمیز کردن دندان ها تغییر می کند. لایه مینای دندان ممکن است در جاهایی به طور کامل ساییده شود و در نتیجه عاج در تماس با دهان قرار گیرد . لایه عاج که بدین ترتیب به سطح آورده می‌شود، با فعالیت مداوم سلول‌های عاج‌ساز (ادنتوبلاست) معدنی‌تر می‌شود و سپس متراکم‌تر و سخت‌تر از عاج معمولی می‌شود.

منشورهای مینایی که در دندن های شیری ودائمی ، هم نسبت به DEJ وهم نسبت به سطح دندان حالت عمودی دارند، به جز ناحیه طوق دندان های دائمی که منشورها هنگام امتداد به سمت خارج ، اندکی جهت اپیکالی پیدا می کنند.