اثرات متابوليک: |
گلوکوکورتيکوئيدها، فرآيند گلوکونئوژنز را تحريک مىکنند. در نتيجه قند خون افزايش مىيابد، پروتئين عضلات کاتابوليزه مىشود و ترشح انسولين تحريک مىگردد. ليپوليز و ليپوژنز هر دو تحريک مىشوند، ولى نتيجهٔ نهائى افزايش رسوب چربى در نواحى خاصى مانند صورت، شانهها و پشت است. |
– اثرات کاتابوليک: |
گلوکوکورتيکوئيدها باعث کاتابوليسم پروتئين عضلات مىشوند. بهعلاوه بافتهاى لنفاوى و پيوندي، چربى و پوست تحت تأثير غلظتهاى بالاى کورتيکواستروئيدها تحليل مىروند. اثر کاتابوليک بر روى استخوان مىتواند منجر به پوکى استخوان شود. در کودکان رشد مهار مىگردد. |
– اثرات مهارکنندهٔ ايمنى: |
گلوکوکورتيکوئيدها بعضى از مکانيسمهاى مربوط به عملکرد ايمونولوژيک با واسطهٔ سلولى و بهويژه مکانيسمهائى را که وابسته به لنفوسيتها هستند، مهار مىکنند. اين ترکيبات داراى اثرات سمى بر روى لنفوسيتها هستند (لنفوتوکسيک) و به همين دليل در درمان لوسمى لنفوسيتى مورد استفاده قرار مىگيرند. اين داروها در ايجاد ايمنى اکتسابى اختلالى ايجاد نمىکنند، ولى واکنشهاى دفع پيوند را در بيمارانى که عضو پيوندى دريافت کردهاند، به تأخير مىاندازند. |
– اثرات ضدّالتهابى: |
گلوکوکورتيکوئيدها اثرات قابلتوجهى بر توزيع و عملکرد لکوسيتها دارند. اين داروها نوتروفيلها را افزايش و لنفوسيتها، ائوزينوفيلها، بازوفيلها و مونوسيتها را کاهش مىدهند. همچنين مهاجرت لکوسيتها را مهار مىسازند. مکانيسم اين اثرات احتمالاً در ارتباط با ساخت مهارکنندههائى است که از طريق مهار فسفو ليپاز، توليد پروستاگلاندينها و لوکوترينها را در بافت آسيبديده کاهش مىدهند. |
– اثرات ديگر: |
گلوکوکورتيکوئيدهائى مانند کورتيزول براى دفع طبيعى مقادير اضافى آب از طريق کليه ضرورى هستند. همچنين اين مواد اثراتى را بر CNS اعمال مىکنند. در صورت مصرف مقادير زياد اين داروها (بهويژه به مدت طولاني) ممکن است اختلالات رفتارى آشکارى ايجاد شود. دُزهاى بالاى آنها ترشح اسيد معده را تحريک مىکنند و ممکن است مقاومت در برابر تشکيل زخمهاى گوارشى را کاهش دهند. |