پیوند کووالانسی

رابطه اشتراکی یا رابطه کووالانسی (Covalent bond)  یک نوع رابطه شیمیایی در شیمی است. در ترکیب یونی، اتم‌ها با از دست دادن یا گرفتن الکترون، مدار بیرونی خود را پر می‌کنند. اما در رابطه اشتراکی (کووالانسی) اتم‌ها می‌توانند با به اشتراک گذاشتن الکترون‌ها مدار خودشان را پر کنند و به هشتایی پایدار گاز نجیب بعد از خودشان برسندپیوند کووالانسی بین نافلزات مشابه یا غیرمشابه با اشتراک الکترون های مدار آخر انجام می شود. پیوند کوالانسی را با خط راست نشان می دهند و در هر پیوند(۲)الکترون شرکت دارند. پیوند کووالانسی می تواند《یک گانه،دوگانه و یا سه گانه》باشد. موادی که پیوند کووالانسی دارند در هیچ شرایطی برق را عبور نمی دهند؛البته گرافیت از این قضیه مستثنئ است. موادی که پیوند کووالانسی دارند نقطه جوش و ذوب پایین تری نسبت به موادی با پیوند یونی دارند و بین آن ها هر کدام که جرم مولکولی بیشتری دارد دارای نقطه جوش و ذوب بالاتری است. به جز هیدروژن در بقیه اتم ها مجموع الکترون های پیوند و غیر پیوندی در لایه ظرفیت باید هشتایی باشد. تمام گازها،قندها،الکل ها،پلیمر ها،سوخت ها و آب پیوند کووالانسی دارند. پیوند کووالانسی نیروی جاذبه بسیار قوی دارد که اتم ها را به شدت کنار هم نگه میدارد،به همین خاطر به ترکیب مولکولی معروفند. البته شایان ذکر است که آب فراوان ترین ترکیب مولکولی است که به سه حالت جامد مایع وگاز یافت می شود.

پیوندهای قطبی و غیرقطبی

اگر الکترون‌های پیوند کووالانسی به شکل متقارن بین دو هسته گردش نمایند، می‌گوییم یک پیوند کووالانسی غیرقطبی داریم؛ اما اگر الکترون‌ها بیش‌تر وقت خود را نزدیک به یکی از هسته‌ها باشند (به‌طور میانگین به یک هسته نزدیک‌تر و از یک هسته دورتر باشند)، می‌گوییم پیوند کووالانسی قطبی داریم؛ بدین معنی که یک سمت تجمع بار منفی داریم و سمت دیگر کمی از بار منفی خالی شده‌است. بر اساس شکل‌گیری پیوندهای کووالانسی قطبی و غیرقطبی، پائولینگ مفهوم الکترونگاتیوی را شکل داد.

پیوندهای چندگانه

در بسیاری موارد، بیش از دو الکترون بین دو هسته به‌طور مشترک قرار می‌گیرند. مثلاً در مولکول اکسیژن، ۴ الکترون (۲ جفت الکترون) بین اتم‌های اکسیژن مشترک هستند. در مولکول نیتروژن هم ۳ جفت الکترون مشترک بین دو اتم وجود دارد. در اصطلاح گفته می‌شود پیوند بین اکسیژن‌ها در مولکول اکسیژن از نوع پیوند دوگانه و پیوند بین نیتروژن‌ها در مولکول نیتروژن از نوع پیوند کووالانسی سه‌گانه است.در موارد اندکی هم پیوند کووالانسی چهارگانه دیده شده‌است.