استئون

استئون (Osteon) واحد پایه ساختمانی استخوان متراکم است مشتمل بر یک کانال هاورس و تیغه‌های استخوانی هم‌مرکز اطراف آن. استون ها ساختارهایی تقریباً استوانه ای هستند که به طور معمول چندین میلی متر طول و حدود 0.2 میلی متر قطر دارند. آنها در بسیاری از استخوان های اکثر پستانداران و برخی از گونه های پرنده ، خزندگان و دوزیستان وجود دارند.

ماده بنیادی

مواد معدنی که قسمت اعظم ماده بنیادی (Bone matrix) استخوان را تشکیل می‌دهد شامل فسفات کلسیم، کربنات کلسیم، هیدروکسی‌آپاتایت، (Hydroxyaptite) و مواد آلی آن از گلیکوزامینوگلیکان‌ها که از انواع کندروایتین سولفات‌های ۴ و ۶ است، به صورت سیمانی همراه با رشته‌های کلاژن به یکدیگر محکم می‌شوند و ایجاد تیغه‌های استخوانی (Lamellae) را می‌نمایند، که در استحکام استخوان مؤثرند. هر تیغه استخوانی فاصله بین ردیف‌های سلول‌های استئوسیت است که توسط ماده بنیادی، مواد کلسیمی و کلاژن پر شده‌است. گلایکوپروتئین‌های استخوان (استئوکلسین و سیالوپروتئین) دارای قدرت جذب ترکیبات کلسیمی فراوان می‌باشد.

تیغه‌های استخوانی که به ضخامت ۳ تا ۷ میکرون می‌باشند، از اختصاصات بافت استخوانی بالغ می‌باشد. استخوان اسفنجی به شکل تیغه‌های نامنظم قرار دارند و در حالی که تیغه‌های آن‌ها توسط مغز استخوان از یکدیگر جدا شده‌اند، حفره حفره به نظر می‌رسند. برای نگهداری بلورهای آپاتایت یون فلوراید نیز ضروری است.

ساختمان

هر استون از لایه های متمرکز یا لاملا از بافت استخوان فشرده تشکیل شده است که کانال مرکزی ، کانال هاورس  (haversian )را احاطه کرده است. کانال هاورس  حاوی خون استخوان است.

هر کانال هاورس  با تعداد زیادی (5-20) لایه های بصورت متمرکز ماتریس استخوان احاطه شده است. در نزدیکی سطح استخوان فشرده ، لایه ها به موازات سطح چیده شده اند. اینها به عنوان circumferential lamellae خوانده می شوند.

برخی ازاستئوبلاستها بهاستئوسیت تبدیل می شوند که هر کدام در فضای کوچک خود یا لاکونا قرار دارند. استئوسیتها از طریق شبکه ای از کانالهای کوچک عرضی کوچک یا کانالهای کوچک با سیتوپلاسم دیگر استئوسیتها ارتباط برقرار می کنند. این شبکه تبادل مواد مغذی ودفع متابولیکی را تسهیل می کند.

الیاف کلاژن در یک لایه خاص به موازات یکدیگرقرار دارند ، اما جهت گیری الیاف کلاژن در داخل لایه های دیگر خالی است. مقدار فیبر کلاژن در درزهای بین لاملها کمترین است . فضای بین استون ها توسط لامل های بینابینی ، که بقایای استون هایی هستند که در طی فرآیند بازسازی استخوان ، مجدداً ساخته شده اند ، اشغال شده است.

استون ها توسط کانال هایی به نام کانال های Volkmann به پریوست و یکدیگر متصل می شوند .