ماست‌سل

یک سلول ماست (Mast cell) یا مَست (به آن ماستوسیت یا لابروسیت هم می گویند) یک سلول مهاجر از بافت همبند است که شامل ریزدانه (گرانول) های غنی از هیستامین و هپارین است. بخصوص، نوعی گرانولوسیت است که از سلول های بنیادی میلویدی مشتق شده و بخشی از سیستم ایمنی و نوروایمنی می باشد. سلول های ماست توسط پاول ارلیش در ۱۸۷۷ کشف شدند. گرچه که سلول های مست بیشتر به خاطر نقششان در آلرژی و آنافیلاکسی شناخته می شوند، آن ها نقش محافظتی مهمی را نیز در ارتباط با درمان زخم، رگ زایی، تحمل ایمنی، دفاع در مقابل عوامل بیماری زا و عملکرد سد خونی-مغزی بر عهده دارند.

سلول مست هم از نظر ظاهری و هم عملکرد بسیار شبیه بازوفیل ها هستند، که نوع دیگری از گلبول های سفید خونی می باشند. گرچه که ابتدا تصور می شد که گلبول های سفید همان بازوفیل های مقیم بافت ها هستند، اما نشان داده شد که این دو سلول از رده خونی متمایزی نشأت گرفته و نمی‌توانند یکی باشند.

عملکرد ماست‌سل‌ها

وظیفه اصلی ماست‌سل‌ها ذخیره واسطه‌های شیمیایی است که در جریان واکنشهای آلرژیک و التهاب‌ها آن‌ها را آزاد می‌سازند و مهم‌ترین واسطه‌های شیمیایی مترشحه به‌وسیله ماست‌سل‌ها هپارین و هیستامین می‌باشند. ماست‌سل‌هایی که در غشاهای مخاطی یافت می‌شوند بجای هپارین حاوی کندروایتین سولفات می‌باشند و بر این اساس ماست سلها را دو نوع متفاوت محسوب می‌کنند. لکوترین‌ها مواد دیگری هستند که توسط ماست‌سل‌ها ترشح می‌شوند و باعث ایجاد واکنشهای التهابی از جمله انقباض آهسته عضلات صاف و افزایش ترشحات مخاطی می‌گردند. غشای ماست سلها حاوی رسپتورهای متعدد برای نوعی از آنتی بادی مترشحه توسط پلاسماسل به نام IgE می‌باشد.

ترشح ماست سل ها در پاسخ به مواد آلرژن ، با دخالت عوامل ایمنی صورت می گیرد . بدین معنی که غشاء ماست سلها حاوی رسپتورهای متعدد برای نوعی از آنتی بادی مترشحه توسط پلاسماسل بنام JgE می باشد . JgE مترشحه ، در پاسخ به یک ماده آلرژن به رسپتورهای سطح ماست سل چسبیده و در آن حالت باقی می ماند . در این شرایط اتصال آنتی ژن با آنتی بادیهای سطح ماست سل سبب تخلیه سریع و ناگهانی گرانولهای ماست سل می شود. به همین دلیل عکس العمل بدن نسبت به ورود مجدد مواد آلرژیک شدید تر و خطرناکتر می باشد و ماست سلها از سلول های اجدادی مغز استخوان منشأ می گیرند و به نظر می رسد سلولهای اجدادی ماست سلها در خون گردش می کنند و پس از ورود به بافت همبند به ماست سل تمایز می یابند.