بافت عصبی

بافت عصبی ( Nervous tissue) یکی از اصلیترین بافتها در میان مهره‌داران می‌باشد. بافت عصبی شامل دستگاه عصبی مرکزی (مغز، نخاع) و دستگاه عصبی محیطی (اعصاب بدن) می‌باشد. بافت عصبی از اکتودرم در دوران جنینی منشأ می‌گیرد. مهم‌ترین خاصیت بافت عصبی تحریک پذیری، هدایت و انتقال جریان عصبی می‌باشد. همه سلول‌های بافت عصبی دارای هسته می‌باشند

سیستم عصبی

سیستم عصبی به دو بخش اصلی قابل تقسیم است:

1. سیستم عصبی مرکزی (CNS)که شامل مغز و نخاع است. مغز در محفظه درونی جمجمه نگهداری می‌شود و از مخ، مخچه و ساقه مغز تشکیل می‌گردد.
2. سیستم عصبی محیطی (PNS)که شامل اعصاب محیطی و گانگلیون هاست. دستگاه عصبی پیرامونی به دو بخش سامانه عصبی خودگردان (پارا سمپاتیک) و سامانه عصبی سمپاتیک (ارادی) تقسیم می‌شود. دستگاه عصبی پیرامونی دربرگیرنده ۱۲ جفت عصب مغزی و ۳۱ جفت عصب نخاعی و گره‌های عصبی متعدد است.

سلولهای عصبی

اعصاب از سلولهای ویژه‌ای به نام نورون تشکیل شده‌اند. نورون واحد ساختمانی و عملکردی دستگاه عصبی است. بافت عصبی همچنین دارای سلول‌های پشتیبان به نام گلیال یا نوروگلیا است

نورون‌ها، اصلی‌ترین یاخته‌های عصبی هستند. این یاخته‌ها وظیفه ترارسانی داده‌های عصبی را بردوش دارند. آنها این کار را از راه هدایت تکانه‌های الکتریکی انجام می‌دهند. نورونها از راه زائده‌هایی بنام دندریت داده‌ها را دریافت کرده و از راه زائده‌های دیگری بنام آکسون داده‌ها را به یاخته سپسین ترارسانی می‌کنند. جسم یاخته‌ای نورون‌ها، پریکاریون نام دارد. این یاخته‌ها تقسیم نمی‌شوند.

نوروگلیاها یا یاخته‌های گلیال، یاخته‌های پشتیبان دستگاه عصبی هستند که وظیفه حمایت از یاخته‌های عصبی را بر عهده دارند. یاخته‌های گلیال سیستم عصبی مرکزی را به هم پیوند داده و به طریق فیزیکی و شیمیایی از آن محافظت می‌کنند. علاوه بر این مواد شیمیایی و غذایی مورد نیاز یاخته‌های عصبی را فراهم می‌آورند. نورگلیاها دارای سه ویژگی زیر هستند:

1. اکثرانها فاقد هسته هستند
2. همهٔ آنها سلول غیر عصبی اند
3. تعداد آنها در یک بافت عصبی ۵ تا ۱۰ برابر نورون ها است

اگرچه یاخته‌های گلیال کوچکتر از یاخته‌های عصبی هستند ولی از نظر تعداد ۱۰ تا ۵۰ برابر یاخته‌های عصبی هستند به طوری که نیمی از حجم مغز و نخاع را شامل می‌شوند. این یاخته‌ها به چهار دستهٔ کلی تقسیم می‌شوند:

• آستروسیتها
• الیگودندروسیتها
• یاخته‌های میکروگلیال
• یاخته‌های اپندیم

سلول‌های شوان و اولیگودندروسیتها وظیفه ساخت میلین را در بافت عصبی انسان بر عهده دارند.